Kütüphane

Dijital Kütüphane

Home » Posts tagged "etçiller"

Kuzey Amerika boz ayısı

boz ayıKuzey Amerika boz ayısı (Ursus arctos horribilis) (İng: grizzly), ayıgiller (Ursidae) familyasından, boz ayının (Ursus arctos) bir alt türü. Ayrıca grizlikorkunç ayıgümüşuçlu ya da gri ayı olarak da bilinir. Başta Kayalık Dağlar olmak üzere Kuzey Amerika‘nın dağlık bölgelerinde yaşarlar. İnsana karşı en saldırgan ayı alt türüdür. Özellikle yavrulu dişiler oldukça saldırgan olurlar.

Kuzey Amerika boz ayıları, omuzları ve alnı çıkıntı yapan, oldukça iri yapılı hayvanlardır. Vücutları içbükey bir yapıdadır. Kürklerikahverengi ile sarımsı bej arasında değişir. Tüylerinin uçları gümüş renklidir. “Gümüşuçlu” ya da “grizli” (Eski Fransızca: gris ’gri‘) adları buradan kaynaklanır. Yetişkin erkek grizlilerin boyu bazen 2,5 metreye, ağırlıkları 410 kg’a ulaşır. Koşarken hızları saate 48 km’ye varır. Gözleri iyi görmez.

Beslenme

Kuzey Amerika boz ayıları Carnivora (etçil yırtıcılar) takımına mensup olmakla birlikte hepçil hayvanlardır.  Böğürtlen, bitki kökleri ve tohumlarının yanı sıra küçük memeliler, balıklar, toynaklı hayvanların yavruları ve leş ile beslenirler. Kemirgenleri çıkartmak için toprağı kazarlar. Her ilkbaharda bölgelerini işaretlemek için ağaçlara sürtünürler, ağaç kabuklarını kazırlar ve hatta ağaç gövdelerini ısırırlar. Yaz ve sonbaharda oldukça büyük miktarda yağ depolarlar ve kış uykusu için mağaralarına çekilirler. Yavruları çoğunlukla ikiz olur ve 6-8 aylık gebelik sonucunda Ocak veya Şubat ayında doğarlar.

İnsanlara saldırı durumu

Kuzey Amerika boz ayıları bazı uzmanlar tarafından en saldırgan ayı türü kabul edilirler. Bunun birkaç nedeni vardır. Gümüşuçlulara nazaran daha küçük olan siyah ayılar tehlike anında ağaçlara tırmanabilirler ancak çok daha iri olan Kuzey Amerika boz ayıları kendilerini savunmak durumunda kalırlar. Özellikle yavrulu dişiler oldukça saldırgandır. İnsanların ölümü ile gerçekleşen saldırıların %70′i yavrulu dişiler tarafından gerçekleştirilmiştir. Saldırganlık, dişi gümüşuçluların yavrularını korumasında ve yavruların üreme çağına erişebilmesinde etkili evrimsel bir faktördür. Zaman içerisinde grizliler yiyecek için bölgedeki diğer yırtıcılarla mücadele etmek durumunda kalmış, bu durum da saldırganlığı artırmıştır.

Yaşam alanı

Kuzey Amerika boz ayıları vaktiyle batı Kuzey Amerika‘nın Alaska’dan Meksika’ya kadar olan ormanlık alanlarında yaşarlardı. Amerika’daki meşhur Büyük Düzlüklerin eski sakinleri olarak, birçok Kızılderili efsanesinin kaynağı olmuşlardır.

Alaska ve Kanada’da halen büyük miktarda bu ayılardan vardır ve değerli bir av hayvanıdır. Kıta ABD’sinde ise sayıları 1000′den azdır ve koruma altındadır.

Amerika kara ayısı (Ursus americanus) bazen bu tür ile karıştırılır çünkü bazı bölgelerde rengi kahverengiye yakındır.

 

Rakungiller

Rakungiller

küçük ayılarRakungiller (Procyonidae), Küçük ayılar olarak da bilinir, etçiller (Carnivora) takımına ait bir familya.

Familyaya ait olan 19 tür, Amerika’nın ılıman ve tropik bölgelerinde yaşar. Asya’da yaşayan ve Ailuridae adında ayrı bir familyaya ayrılan küçük pandanın bu familyaya mensup olup olmadığı hala tartışılmaktadır.

Özellikleri

Rakungillerin dış görünümleri ayıgiller ile sansargiller familyaları arasındaki bağlantıyı oluşturduklarını gösterir. 30-67 cm uzunluğa ve 1-12 kg ağırlığa ulaşan küçük ve orta boylu memelilerdir. Familyanın bütün üyelerinin kuyruğu uzun ve halkalıdır. Renkleri gri ile kahverengi arası değişir. Bazı türlerin suratlarında maske gibi işaretler vardır. Suratları kısa ve geniş, kulakları küçük ve dik olur. Kulaklarının uçları sivri ya da yuvarlağımsı olabilir. Ön ve arka ayaklarında daima beş parmakları vardır. Kinkaju (Potos flavus) türü ayrıca kuyruğu ile tutunabilme yeteneğine sahiptir.

Yayılım ve yaşam alanları

Doğal olarak yayılım gösterdikleri coğrafya sadece Amerika kıtasında bulunur ve Kanada’nın güneyinden Arjantin’in kuzeyine kadar uzanır. Ancak bayağı rakun son 50 yıl içerisinde insanların yardımı ile Avrupa’ya da gelmiş ve Avrupa’da günümüze kadar hala hızla yayılmaktadır. Rakungiller en sık ormanlarda görülür, ama bunun haricinde çok farklı diğer yaşam alanlarıda vardır.

Yaşam şekilleri

Burun ayılarının haricinde tüm rakungiller akşam ve gece aktif olan hayvanlardır. Genelde ağaç kovuklarında veya kaya aralıklarında uyurlar. Yürüyüş şekilleri aynı ayıgillerde olduğu gibidir ve onlar gibi tabanları üzerinde yürürler. Çoğu tür iyi tırmanıcı ve yüzücüdür. Bazıları yalnız, bazıları da küçük bir grup halinde yaşar.

Rakungiller genelde her şey yiyicilerdir, ama meyve ve fındık gibi şeylerden oluşan bir bitkisel beslenmeye ağırlık verirler. Sarmaşık ayıve maki ayısı neredeyse sırf bitkisel beslenirken, diğerleri farklı derecede böcek, küçük omurgalı ve yumurta gibi hayvansal besinleride ararlar.

Cinsler

Rakungiller iki alt familyaya bölünür ve altı cinse dağılan 19 türden oluşur:

  • Alt familya Procyoninae (4 cins 9 tür)
    • Rakun (Procyon)
      • Yengeç yiyen rakun, (Procyon cancrivorus)
      • Tres Marias rakunu (Procyon insularis)
      • Bayağı rakun (Procyon lotor)
    • Koati (Nasua)
      • Koatimundi veya halkalıkuyruk koati (Nasua nasua)
      • Ak burunlu koati (Nasua narica)
      • Cozumel Adası koatisi (Nasua nelsoni)
    • Nasuella
      • Dağ koatisi, Nasuella olivacea
    • Bassariscus
      • Halkalı kuyruk (Bassariscus astutus)
      • Kakomistle (Bassariscus sumichrasti)
  • Alt familya Potosinae (2 cins 6 tür)
    • Potos
      • Kinkaju (Potos flavus)
    • Olingo (Bassaricyon)
      • Çalı kuyruklu olingo (Bassaricyon gabbii)
      • Allen olingosu (Bassaricyon alleni)
      • Beddard olingosu (Bassaricyon beddardi)
      • Harris olingosu (Bassaricyon lasius)
      • Chiriqui olingosu (Bassaricyon pauli)

Yukarıda da belirtiğimiz gibi küçük pandanın bu familyaya dahil olup olmadığı hakkında farklı fikirler vardır. Dış görünümü ve birçok diğer ortak özellikleri rakungillere yakınlığını işaret etsede, modern genetik araştırmalar rakungillere akrabalığının yeterince yakın olmadığını göstermişdir. Bu yüzden küçük panda Ailuridae adında ayrı bir familyaya, ya da bazı sınıflandırmalarda ayıgiller familyasına konulur.

Etçiller

Etçiller

etyiyen hayvanlarEtçiller ya da Yırtıcı memeliler (Latince: Carnivora), memeliler sınıfına ait bir takım.

Latince ”Carnivora”: caro, carnis (et) ve vorare (yutmak); yani “Et yutanlar” anlamına gelir. Ama aslında etçil beslenme takımın bütün üyeleri için en önemli beslenme değildir. Etçiller takımı iki alt takıma ayrılır: köpeğimsiler ve kedimsiler. Eski sınıflandırmalara görekarasal- ve sucul yırtıcılar iki ayrı takıma konulurdu. Günümüzün biliminde bu iki takım birleştirilmiş ve sucul yırtıcılar etçillerin köpeğimsi alt takımı içerisinde yer almışdır.

Etçil ve etobur kavramları

Bu takımın bilimsel adı “Carnivora” diğer bir bilimsel terim olan “Karnivor” (etobur)’a benzemektedir. Bu iki ayrı adın anlamları karıştırılmaması gerekir. Etobur (Karnivor) bütün canlıların et ile beslenenleri için kullanılır, ama Carnivora sadece memeliler sınıfının belli bir takımıdır.

Genel bilgiler

Etçiller takımının üyeleri çok çeşitlidir ve örneğin kuyruksüren ile mors gibi birbirlerine hiç benzemeyen türleri kapsar. Suda yaşıyanfokgiller ve diğer sucul memeliler, karada yaşayan bütün büyük etçil memeliler ve birsürü orta ve küçük boyda yırtıcı memeliler bu takıma aitdir. Takımdaki çeşitlilik kaba ve çevik yapılı ayılardan, zarif yapılı kedilere kadar uzanır. Ölçülerin arasındaki en büyük fark, takımın en küçük üyesi olan ve sadece 35-70 gram ağırlığa varan fare gelinciği’nden ağırlığı 4 tona kadar varabilen ve en büyük memelilerden birisi olan deniz fili’nin arasındadır.

Sınıflandırma

En modern sınıflandırmalarda etçiller ilk başta kedimsiler ve köpeğimsiler olarak iki alt takıma ayrılarak şu şekilde sınıflandırılırlar:iliçEtçiller (Carnivora)

 ├─ Köpeğimsiler (Caniformia) 
   │ ├─ ?Miacidae †
   │ ├─ ?Amphicyonidae †
   │ ├─  Köpekgiller (Canidae)    
   │ └─  Arctoidea
   │    ├─ Ayıgiller (Ursidae)
   │    └─ N. N.
   │       ├─ Yüzgeçayaklılar (Pinnipedia) 
   │       │  ├─ Fokgiller (Phocidae)    
   │       │  └─ N. N.
   │       │      ├─ Denizaslanıgiller (Otariidae)           
   │       │      └─ Morslar (Odobenidae) 
   │       │ 
   │       └─ Musteloidea
   │              ├─ Küçük pandalar        
   │              └─ N. N.
   │                 ├─ Kokarcagiller (Mephitidae)         
   │                 └─ N. N.
   │                     ├─ Rakungiller (Procyonidae)          
   │                     └─ Sansargiller (Mustelidae) 
   │
   └─ Kedimsiler (Feliformia) 
        ├─ ?Viverravidae †
        ├─ ?Nimravidae †
        ├─ Afrika palmiye misk kedisi (Nandiniidae)
        └─ N. N.
            ├─ Misk kedisigiller (Viverridae)
            ├─ Kedigiller (Felidae) 
            └─ N. N.
                ├─ Sırtlangiller (Hyaenidae) 
                └─ N. N.
                     ├─ Kuyruksürengiller (Herpestidae)
                     └─ Madagaskar etçilleri (Eupleridae)

 


                        
Free Web Hosting